«Μην κάθεσαι στο κρύο πλακάκι», «δεν κάνω μπάνιο την πρώτη μέρα της περιόδου, επειδή θα σταματήσει το αίμα», «δεν πρέπει να κάνεις σεξ, όταν είσαι “αδιάθετη“», «μη φοράς ταμπόν, επειδή μπορεί να πάθεις αυτό το σύνδρομο του τοξικού σοκ», «μη βάζεις ταμπόν αν δεν έχεις κάνει σεξ, θα χάσεις την παρθενιά σου», «το αίμα που βγάζεις εκείνες τις ημέρες είναι βρόμικο», «δεν πρέπει να κάνεις γυμναστική εκείνες τις μέρες», «αν πάρεις πολλά αντισυλληπτικά, δεν θα κάνεις παιδιά, όταν θέλεις».
Είναι βέβαιο με μαθηματική ακρίβεια πως έχεις ακούσει περισσότερες από μία από τις παραπάνω ατάκες και όχι μόνο μια φορά. Η περίοδος -ναι, περίοδος, ούτε «έχουμε τα ρούχα μας», ούτε «ήρθαν οι Ρώσοι»- είναι ίσως μια από τις πιο «κρυφές» λειτουργίες στο σώμα μιας γυναίκας. Ενώ είναι μια συνηθισμένη διαδικασία, οι μύθοι και τα στερεότυπα που την ακολουθούν την κάνουν ένα δύσκολο θέμα, βουτηγμένο στην ελλιπή πληροφόρηση, την παραπληροφόρηση ή την καθόλου πληροφόρηση.
Οι γυναίκες της προϊστορικής περιόδου έχει εκτιμηθεί πως είχαν περίοδο μόνο 50 φορές στη ζωή τους. Με την εξέλιξη των ειδών, μια γυναίκα σε μια σύγχρονη κοινωνία θα έχει περίοδο 450 φορές στη ζωή της. Δηλαδή, κάθε μήνα, για 30 με 40 χρόνια. Παρόλα αυτά, κρίνοντας από εμένα, τις φίλες και τις συναδέλφους μου, έχουμε και οι ίδιες μια άγνοια σε πολλά ζητήματα γύρω απ’ αυτήν. Άγνοια που δεν είναι καθόλου φυσιολογική για μια διαδικασία που θα μας συμβαίνει για παραπάνω απ’ τη μισή ζωή μας.
Eνώ είμαι 30, πολύ πρόσφατα έμαθα τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα μου κάθε μήνα και εκεί που ένιωθα κάπως ηλίθια για το ότι δεν γνώριζα ούτε τα στοιχειώδη, ανακάλυψα πως ούτε οι περισσότερες φίλες μου τα ήξεραν. Σκέφτηκα ότι πηγαίνω τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο σε γυναικολόγο, κάνω ανά δυο χρόνια τεστ ΠΑΠ και όμως ποτέ δεν φιλοτιμήθηκα να ρωτήσω τον γιατρό μου βασικά πράγματα για το ίδιο μου το σώμα. Αρκεί να ακουγόταν η φράση, «Είσαι μια χαρά».
Ουσιαστικά, ολόκληρος ο κύκλος της περιόδου έχει σχεδιαστεί για να συμβεί μια εγκυμοσύνη. Η ωορρηξία που εμφανίζεται στη μέση του κύκλου των 28 ημερών, απελευθερώνει ένα ωάριο από τις ωοθήκες και αυτό το ωάριο μετακινείται στις σάλπιγγες. Εκεί υποτίθεται πως δίνουν ένα μηνιαίο ραντεβού με κάποιο σπερματοζωάριο, ώστε να συναντηθούν και να γονιμοποιηθεί. Το σώμα εκείνες τις ημέρες αυξάνει την παραγωγή της προγεστερόνης, μιας ορμόνης η οποία «παχαίνει» την επένδυση της μήτρας και δημιουργεί αυτό που ονομάζουν ενδομήτριο, έτσι ώστε να είναι έτοιμη η μήτρα να δεχτεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο. Όπως καταλαβαίνουμε, σε αυτό το μηνιαίο ραντεβού, το σπερματοζωάριο δεν φτάνει πάντα – ίσως και ποτέ. Κάπως έτσι, αν εκείνες τις ημέρες που το ωάριο περιμένει να γονιμοποιηθεί δεν συμβεί κάποια εγκυμοσύνη, αυτά τα επίπεδα προγεστερόνης πέφτουν και η μήτρα απογυμνώνεται ξανά. Το ενδομήτριο πέφτει και φτάνει στη σερβιέτα σου – ή στο ταμπόν/την ντουζιέρα/το παντελόνι/τα σεντόνια. Όπου κι αν φτάσει, τέλος πάντων, είναι φυσιολογικό.
Η πρώτη μου περίοδος ήρθε κάπου στα δέκα και ανήκω στις άτυχες, επειδή μου μίλησαν γι’ αυτό εκ των υστέρων – και φυσικά τη θυμάμαι ακόμα. Η πρώτη φορά που είδα αίμα στο εσώρουχό μου ήταν μια καθημερινή και αυτό σήμαινε ότι την επόμενη μέρα θα έπρεπε να πάω σχολείο. Φυσικά φοβήθηκα, πανικοβλήθηκα, νόμιζα πως θα πεθάνω. Μαζί με κάτι που εγώ πλέον το αποκαλώ «μάθημα σερβιέτας», επειδή μου έδειξαν πώς να την τοποθετώ σωστά, μου εξήγησαν και τι συμβαίνει – και αυτό μέσες άκρες. Το μόνο που με θυμάμαι να λέω ήταν, «Τι εννοείς μέχρι να μεγαλώσω θα γίνεται αυτό κάθε μήνα; Αναγκαστικά δηλαδή;». Οι δικοί μου γέλασαν, αλλά εγώ πλέον σκεφτόμουν ότι πέρα απ’ το ότι δεν έχω διαβάσει Ιστορία για την επόμενη μέρα, τώρα θα έπρεπε να αντιμετωπίσω και αυτό για όλη μου τη ζωή.
Την επόμενη μέρα στο σχολείο αισθανόμουν ότι όλοι ήξεραν, λες και ήταν γραμμένο με φλούο μαρκαδοράκι στο κούτελό μου. Όλα τα κορίτσια είχαμε την ίδια αίσθηση, ενώ μέχρι και στο Λύκειο η περίοδος ήταν κάτι που συζητιόταν σοβαρά μεταξύ των κοριτσιών στο «λα τζούρα κλαμπ» -aka καπνιστήριο-, όπου αναπαράγονταν διάφοροι μύθοι γύρω από την περίοδο, το σεξ και την ενήλικη ζωή.
.vice.com